Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2011

Δημαγωγία



του Γιώργου Δημητρίου

- Δημαγωγία είναι η ικανότητα, να επενδύεις τις μικρότερες ιδέες με τα πιο παχιά λόγια - Αβραάμ Λίνκολν
- Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο κουτός όσο κι οι ακροατές του, ώστε να νομίζουν πως είναι τόσο έξυπνοι όσο κι εκείνος - Καρλ Κράους

Σαν πολιτική πρακτική και πολιτική τεχνική, η δημαγωγία στοχεύει στην διασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης υποκρινόμενη συμπαράσταση στην δυσαρέσκεια και στις πλέον ανορθολογικές διεκδικήσεις της πλειοψηφίας, παράλληλα με την ψευδή εντύπωση αγώνα για να τους δοθεί μια θετική απάντηση. Ο δημαγωγός στηρίζεται σε ανορθολογικά συναισθήματα και σε υπολανθάνουσες κοινωνικές ανάγκες, για να τροφοδοτήσει φόβο και μίσος για τον πολιτικό αντίπαλο ή και για μειονότητες που χρησιμοποιούνται σαν «αποδιοπομπαίος τράγος».

Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2011

2012



Του Μπέππε Γκρίλλο

Τι θα γίνει το 2012; Τι θα απογίνουμε; Μήπως θα το ανακαλύψουμε σιγά-σιγά; 

Υπάρχουν ήδη ορισμένα σημάδια. Το 2012 θα είναι έτος επιβίωσης ενώ το 2013 ακόμη πιο σκληρό. Μας περιμένει μια διετία «φωτιά». Η ανεργία θα πάει στα ύψη. Θα ξοδεύουμε ολοένα λιγότερο «τσιμπώντας» από τις αποταμιεύσεις μας (όποιος έχει) για να μπορέσουμε να κρατήσουμε σε κάποιο επίπεδο το επίπεδο ζωής μας. Η ρευστότητα θα μεταβληθεί σε αγαθό ολοένα πιο σπάνιο. Οι τράπεζες δεν θα δανείζουν τις επιχειρήσεις, πολλές επιχειρήσεις θα κλείσουν στριμωγμένες μεταξύ μείωσης της παραγωγής και έλλειψης δανείων. Σιγά-σιγά θα ολοκληρωθεί η διαδικασία που ξεκίνησε το 2008

Μετά τα κράτη και τις τράπεζες ο «ιός» θα κτυπήσει τις επιχειρήσεις. Και το πρόβλημα είναι ότι μετά τις επιχειρήσεις δεν υπάρχει τίποτα. Οι αποθήκες θα γεμίσουν από απούλητο εμπόρευμα και οι δρόμοι από άνεργους, δίχως δουλειά. Σε τι χρειάζεται το εμπόρευμα όταν κανείς δεν θα μπορεί να αγοράσει; Η μεγα-μηχανή του διεθνούς εμπορίου θα μπει στο «ρελαντί» έως ότου σταματήσει. 

Δίχως χρήμα, δίχως δουλειά και με την χώρα σε σοβαρή ύφεση, θα αυξηθεί η μετανάστευση, κυρίως των νέων, σε χώρες της Ευρώπης αλλά και στην Κίνα και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η ζωή θα είναι μαύρη για όποιον θα μείνει εδώ. Οι τιμές θα αυξάνονται μαζί με τον πληθωρισμό. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα τοκοχρεολύσια των ομολόγων που θα φθάσουν τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Για να το κάνει θα πρέπει να αυξήσει τους φόρους στα είδη πρώτης ανάγκης και να πληρώνει μόνο μέρος των συντάξεων και των μισθών των δημόσιων υπαλλήλων. 

Το 2012 οι τιμές των ακινήτων θα μειωθούν μεταξύ 10 και 20%. Οι πωλητές θα είναι πολλοί αλλά οι αγοραστές λίγοι. Πρέπει να προετοιμαστούμε για μια οικονομία πολέμου. Να μην κάνουμε χρέη και να εξοφλήσουμε, εάν δυνατόν, αυτά που ήδη έχουμε - αν έχουμε - κάνει. Να μην αγοράζουμε μετοχές και ομόλογα δημοσίου, να μην βάζουμε δόσεις και να κόψουμε τα περιττά έξοδα. Οποιος έχει αποταμιεύσεις θα πρέπει να ανοίξει λογαριασμούς σε περισσότερες τράπεζες ή, ακόμη καλύτερα, στο ταχυδρομικό ταμιευτήριο. Καλύτερα ακόμη, ας επενδύσει σε αγροτεμάχια, σε καλλιεργήσιμη γη. Η γη είναι η καλύτερη διασφάλιση για το μέλλον. 


Ενωθείτε σε ομάδες αλληλέγγυας αγοράς, δημιουργούνται ολοένα περισσότερες στις πόλεις. Όταν θα περάσει η κρίση θα είστε πιο δυνατοί, θα έχετε μάθει να δίνεται αξία στα σημαντικά πράγματα αυτής της ζωής και στον χρόνο σας. Ποιος ξέρει… Ισως να είναι πραγματική ευλογία η περίοδος που μας περιμένει. 


Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2011

Πολιτική για την αποανάπτυξη - 2



του Μάουρο Μποναϊούτι

Οι τέσσερις άξονες μιας πολιτικής της αποανάπτυξης

Το ερώτημα που τίθεται είναι περισσότερο από εύλογο: ποια θα μπορούσαν να είναι τα βασικά χαρακτηριστικά μιας πολιτικής της αποανάπτυξης;

Κατά κύριο λόγο οφείλουμε να αποδεχτούμε το ότι «κάθε πολιτική που εξισορροπεί, μέσω αρνητικής ανάδρασης, ενεργές αυτό-αυξητικές τάσεις» κινείται στην ορθή κατεύθυνση. Ως εκ τούτου, μια πολιτική της αποανάπτυξης δεν μπορεί παρά να κινείται σε τέσσερεις άξονες - τον οικονομικό, τον κοινωνικό, την οικολογικό και την συμβολικό - ενώ η προγραμματική της προσέγγιση οφείλει να αναπτύσσεται:
- από την ανάπτυξη στην αποανάπτυξη,
- από την μη βιωσιμότητα στην βιωσιμότητα,
- από την ανισότητα - ανταγωνισμό, στην ισότητα - συνέργεια/αμοιβαιότητα,
- από την εξάρτηση στην αυτονομία.

Μολονότι εσωκλείει ένα υψηλό βαθμό αφαίρεσης, η προσέγγιση αυτού του τύπου διασαφηνίζει ορισμένες θεμελιώδεις πτυχές της προβληματικής.

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

Δημοκρατία αντι-στρες…



Του Μπέππε Γκρίλλο

Είμαστε τόσο απορροφημένοι από την οικονομία που έχουμε ξεχάσει πια τι είναι η δημοκρατία. Στην Ιταλία έχουμε μια κυβέρνηση, μια βουλή και ένα πρόεδρο δημοκρατίας αλλά δεν έχουμε δημοκρατία. Ο Μόντι εκπροσωπεί μόνο τον εαυτό του. Κανένας δεν τον εξέλεξε. Είναι ένας εκκαθαριστής που πρέπει να διατηρήσει την διεθνή φερεγγυότητα της χώρα, με λίγα λόγια τα κρατικά ομόλογα που αγόρασαν η Γαλλία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία. Ο οποιοσδήποτε ανεπίληπτος και ορθολογικός και αν ερχόταν, μετά από αυτή την ακατανόμαστη πολιτική κάστα της οποίας ο Μπερλουσκόνι δεν είναι παρά η καρικατούρα, θα γινόταν αποδεκτός σαν σωτήρας. Και έτσι έγινε…

Ο φόβος των Ιταλών να χάσουν τα πάντα έκανε το θαύμα του. Μεταμόρφωσε ένα γέρο καθηγητή σε εθνοπατέρα. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις στάθηκαν η αποθέωση της κομματοκρατίας. Χάριν σε ένα αντισυνταγματικό εκλογικό νόμο, οι γραμματείς των κομμάτων «ψήφιζαν» στο γραφείο τους όλους τους βουλευτές και όλους τους γερουσιαστές. Κανένα κόμμα δεν έκανε πίσω σε αυτό τον βιασμό της δημοκρατίας. Δίχως δημοκρατία, δίχως την συμμετοχή του πολίτη στην δημόσια ζωή δεν υπάρχει μέλλον για την Ιταλία. Αντίθετα, αντί για συμμετοχή και δικαιώματα, μας υποχρεώνουν να μιλάμε για σπρεντ, για μποντ και για ανάπτυξη. Η αν είναι περισσότερο δημοκρατικός ένας τραπεζικός λογαριασμός ή μια επένδυση σε μετοχές.

Για την διαδοχή του Μόντι, το 2013, προβλέπεται ο τραπεζίτης Πάσσερα. Κάναμε το Ρισορτζιμέντο, κάναμε και την Αντίσταση για να βάλουμε επικεφαλή της κυβέρνησης ένα τραπεζίτη; Και δεν είναι ο μόνος που παίρνει σειρά για υποψήφιος. Από ότι φαίνεται θα ξαναγυρίσουμε στην ψήφο ανάλογα με τα έσοδα όπως το 1800. Θα ψηφίζουμε μόνο εάν μας το επιτρέπουν. Οι ψήφοι δεν θα μετρώνται αλλά θα πληρώνονται. Ο διάλογος γύρω από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πολίτη, γύρω από το Σύνταγμα, γύρω από τους λόγους μιας κοινής πορείας και γύρω από την κοινή διάπλαση ενός καλύτερου μέλλοντος, χάθηκε από την οποιαδήποτε ατζέντα. Από πολίτες μας κάνανε καταθέτες. Το φορολογικό μητρώο πήρε την θέση των πολιτικών δικαιωμάτων και η δημοκρατία χρησιμοποιείται μόνο σαν μπαλάκι αντι-στρές. Χρειάζεται για να νιώσουμε καλύτερα όταν το σφίγγουμε αναφέροντας την.

«Είμαστε μια Μεγάλη Δημοκρατική Χώρα» όπου το δημοψήφισμα είναι μόνο ακυρωτικό, τα κόμματα γράφουν τα αποτελέσματα του στα παλιά τους τα παπούτσια, οι προτάσεις λαϊκής πρωτοβουλίας αγνοούνται και είναι πρακτικά αδύνατη η επιλογή του υποψηφίου από τον κόσμο. Τι θέλουμε παραπάνω από την ζωή; Έχουν γελοιοποιήσει ακόμη και τον φασισμό…


Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2011

Ανύπαρκτη οικονομία…



Του Μπέππε Γκρίλλο

Η αξία οποιουδήποτε πράγματος σε αυτό τον πλανήτη δεν ξεπερνά το 10% της συνολικής αξίας του χρήματος, των τίτλων και των τιμών των ακινήτων περιουσιών. Με άλλα λόγια, το 90% του υποτιθέμενου πλούτου δεν αποτελεί πραγματικότητα. Τα σπίτια μας αξίζουν το ένα τέταρτο αυτού που νομίζουμε, οι μετοχές το ένα δέκατο, τα ομόλογα δημοσίου ίσως και τίποτα… Είναι μια γιγαντιαία πυρά αυτό που συμβαίνει από την αρχή του αιώνα. Μια πυρά που καίει το χαρτί, δίχως αξία, που τυπώσαμε σαν θύματα μιας οπτικής απάτης. Βουνά από δημόσια χρέη, παράγωγα και χαρτονομίσματα δίχως αξία – όπως το αμερικανικό δολάριο – τροφοδοτούνται συνέχεια από κυβερνήσεις δίχως την όποια ιδέα για το μέλλον. Μια τρελή κούρσα ενός οχήματος εκτός ελέγχου.

Η λύση είναι η ανάπτυξη λένε οι «καθοδηγητές» μας και βυθίζουν το πόδι στο γκάζι. Κανένας οργανισμός στην φύση δεν αναπτύσσεται απεριόριστα. Αντίθετα αυτοί θέλουν να τυπώνουν συνέχεια χρήμα και να πουλούν συνέχεια χρέος. Μέσα σε αυτή την τερατώδη μηχανή, η ανθρώπινη εργασία χρειάζεται για να μεταφέρει λίγο παραπέρα τον χρόνο της εκκαθάρισης των λογαριασμών: την κατάρρευση του πλανήτη.

Δουλεύουμε σαν σκλάβοι στην υπηρεσία ενός ανύπαρκτου πλούτου και στο όνομα ενός άρρωστου οράματος ενός μοντέλου κοινωνίας σε φάση ολικής έκλειψης. Με λίγα λόγια σκάβουμε την τρύπα για να την γεμίσουμε αμέσως μόλις την τελειώσουμε. Το περασμένο καλοκαίρι η ανθρωπότητα είχε ήδη χρησιμοποιήσει όλους τους ανανεώσιμους πόρους που παράγει ο Πλανήτης. Τρώμε τον πλανήτη σαν μήλο μέχρις να μας μείνουν στο χέρι τα κουκούτσια του. Έχουμε ανάγκη από δύο πλανήτες για υποστηρίξουμε πλέον αυτούς τους ρυθμούς κατανάλωσης. Ίσως να είναι ο Άρης το επόμενο καταναλωτικό πεδίο.

Το ανθρώπινο είδος θυμίζει τις κοσμικές ακρίδες. Όταν δεν διαθέτει φυσικούς πόρους επινοεί εικονικούς. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε στην υπηρεσία του τίποτα ενώ η μηχανή είναι ήδη υπερθερμασμένη. Το επιλεγόμενο Μπρικ - Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα - μαζί με την Τουρκία του μεσογειακού Μπρικ, θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη τους το 2012 λόγω έλλειψης πελατείας. Η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική θα εισέλθουν σε φάση βαριάς οικονομικής ύφεσης. Για να συνεχίσει να παράγει, η Κίνα ετοιμάζεται να αγοράσει το χρέος των χωρών που εξάγει. Στην ουσία, τους προκαταβάλλει χρήμα για να μπορέσει να τους πουλήσει το εμπόρευμα της. Και όσο περισσότερο βυθιζόμαστε τόσο περισσότερο αρνούμαστε την ύπαρξη του προβλήματος, δηλαδή ότι δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ότι δεν υπάρχει…


Από: http://www.beppegrillo.it/


Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2011

Πολιτική για την αποανάπτυξη - 1


του Μάουρο Μποναϊούτι


Ένα άλλο φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια: εκείνο μιας ακούσιας, αναγκαστικής, αποανάπτυξης. Και παράλληλα, η διαρκής μεγέθυνση της οικονομικής, κοινωνικής και οικολογικής κρίσης, η αδικία, η ολοσχερής απώλεια προσανατολισμού, η ανασφάλεια και, κύρια, η πιθανότητα κατάρρευσης του ίδιου του οικονομικού συστήματος, ωθούν διαρκώς ευρύτερους κοινωνικούς τομείς να θέτουν επίμονα το ερώτημα γύρω από το προφίλ ενός νέου σχεδίου κοινωνίας.

Ο Σέρζ Λατούς διευκρίνισε σε πάμπολλες περιπτώσεις ότι η αποανάπτυξη είναι πρώτιστα ένα σλόγκαν και ότι η αποδοχή της δεν επιδέχεται πολιτικές συνταγές «με το κλειδί στο χέρι». Η υπέρβαση του ισχύοντος πολιτισμικού μοντέλου και η διάβαση σε μια αυθεντική κοινωνία της αποανάπτυξης - δίκαιης, αυτόνομης και βιώσιμης - προϋποθέτουν την αντιμετώπιση προβληματικών με μέγεθος και πολυπλοκότητα που απαγορεύουν την αποδοχή των όποιων απλουστευμένων και απλοποιημένων συνταγών. Το επείγον της πολλαπλής κρίσης δεν αφήνει περιθώρια παθητικής στάσης ενώπιον των παραπάνω προβληματικών αλλά ούτε την περαιτέρω αναβολή του καθορισμού ενός πολιτικού προγράμματος δράσης. Από την άλλη πλευρά, η θεωρητική αναζήτηση έχει κάνει εκπληκτικά βήματα τα τελευταία χρόνια έτσι ώστε να είναι πρακτικά αβάσιμος ο ισχυρισμός ότι η οπτική της αποανάπτυξης συνιστά αποκλειστικά και μόνο κριτική στην νεοφιλελεύθερη οικονομία.

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Η λογική της άμεσης δημοκρατίας

του Γιώργου Δημητρίου

Εδώ και καιρό το κεντρικό θέμα του δημόσιου διαλόγου αποτελεί ένα βασανιστικό ερώτημα: σε τι συνίσταται και τι εκπροσωπεί η κρίση των δυτικών δημοκρατιών; Είναι πραγματική, προϊόν φαντασίωσης ή ένα επικοινωνιακό τέχνασμα; Με άλλα λόγια, αντιπροσωπεύεται πραγματικά ο πολίτης; Μήπως η πολιτική κάστα και το κομματικό σύστημα οδηγούν σε μια βαθιά υποβάθμιση του δημοκρατικού πολιτεύματος απομακρύνοντας την πολιτική από τους πολίτες και την κοινωνία των πολιτών; Απαντήσεις δόθηκαν διαχρονικά πολλές αλλά καμία δεν μπόρεσε να κρύψει ένα διάχυτο σκεπτικισμό και μια παγιωμένη αποστροφή προς την πολιτική, συχνά σε επίπεδο ιδιαίτερα ανησυχητικό.

Η σύγχρονη κρίση της δημοκρατίας ταυτίζεται με την κρίση των κομμάτων. Η διαφθορά μεταλλαγμένη σε σύστημα, ο ξεδιάντροπος πελατειασμός, η συστηματική λεηλασία και μοιρασιά των δημόσιων πόρων, οι εντυπωσιακές και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις της «πολιτικής-θέαμα» και μια σωρεία από βαρύτατες διαστρεβλώσεις του δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης, συνδράμουν στην συστηματική απογύμνωση των κομματικών στρατών από κάθε καλόπιστο πολίτη και, κύρια, σε ένα βαρύ έλλειμμα αντιπροσώπευσης του. Φυσικά, ο ρόλος των κομμάτων είναι αδιαμφισβήτητος στο πλαίσιο της δημοκρατικής ζωής, αλλά οι περιστάσεις και η νεωτερική προοπτική μιας ισόνομης, ισότιμης και οικολογικής κοινωνίας των πολιτών επιτάσσουν τον θρυμματισμό του μονοπωλίου της πολιτικής μέσω νομικών εργαλείων σε θέση να επιτρέψουν και να προστατεύσουν την ευρεία και ορθολογική πρόσβαση των πολιτών στην σφαίρα της διαμόρφωσης και της λήψης των αποφάσεων.

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Η οικολογία και ο Γκάντι


του Αντόνιο Στάνγκο

Κάθε αναφορά στον  Γκάντι οφείλει να γίνεται στο πλαίσιο μιας προϋπόθεσης: ότι είπε η έγραψε, σε διάφορες περιστάσεις και σε διαφορετικές συγκυρίες, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται σαν καθολικά «έγκυρο» και «έγκυρο» για «πάντα». Όποιος δεν το κάνει προδίδει την ίδια του την προσέγγιση στην ύπαρξη όπως διαφαίνεται από τον υπότιτλο που διάλεξε για την αυτοβιογραφία του στην αγγλική: «Η ιστορία των πειραματισμών μου με την αλήθεια». «Πειραματισμοί» λοιπόν και όχι καθολικές αλήθειες μαζί με μια πρόδηλη πρόσκληση αμφισβήτησης κάθε βεβαιότητας. Ως εκ τούτου, αυτό που επιτρέπει την ανάδειξη της «μεθοδολογίας» του, σε όλα τα επίπεδα και όλα τα πεδία, είναι ο σφικτός συγκερασμός της γραπτής του μαρτυρίας και του χειροπιαστού του παραδείγματος. Εξάλλου, μεταξύ των δυτικών στοχαστών που τον επηρέασαν περισσότερο συγκαταλέγεται ο Τζιουζέπε Ματσίνι του «Καθήκοντα του Ανθρώπου» και της ενότητας μεταξύ διαλογισμού και πράξης.

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Η μεγάλη μετάβαση: η αποανάπτυξη σαν πέρασμα σε ένα άλλο πολιτισμικό μοντέλο


 
Βενετία, 19-23 Σεπτεμβρίου 2012
30 Διεθνές Συνέδριο Αποανάπτυξης για την οικολογική βιωσιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη

Η οπτική της αποανάπτυξης δεν αποτελεί μόνο μια πρόσκληση εγκατάλειψης της μονομανίας για ανάπτυξη και του φαντασιακού της απεριόριστης «προόδου», αλλά και ένα σημαντικό ερέθισμα για μια περαιτέρω, συνολική, προσπάθεια αναμέτρησης με την ιστορική φάση της μεγάλης ασυνέχειας που έχει ο πολιτισμός μπροστά του. Προβληματικές όπως η οικολογική και η κλιματική κρίση, η λεηλασία των πόρων, η ενεργειακή κρίση, οι αγώνες για μια περιβαλλοντική και κοινωνική δικαιοσύνη, συναρτήσει της διαρκώς ευρύτερης εξάρτησης από τις τεχνολογίες και της βαθιάς κρίσης των κοινωνικών δεσμών, υπενθυμίζουν την ευρύτητα της πρόκλησης που μας αναμένει.

Μοναδική οπτική που διαφαίνεται ικανή να προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία αντιμετώπισης της πρόκλησης είναι εκείνη της ανάδειξης μιας διαδρομής μεταλλαγής και αναδιάρθρωσης της υλικής και πολιτισμικής βάσης των επιλεγόμενων «αναπτυγμένων» κοινωνιών. Διαδρομή η οποία συνεπάγεται τον σημειολογικό επανορισμό της ίδιας της ιδέας της ευημερίας, την αναδόμηση των σχέσεων βορρά-νότου από την σκοπιά της αλληλεξάρτησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης και τον επαναπροσδιορισμό ενός συμβολαίου διαγενεαλογικής αλληλεγγύης. Με λίγα λόγια επείγει ο καθορισμός μιας διαδικασίας διαδρομής μεταστροφής, ικανής να ανοίξει την ατζέντα σε θέματα και προβληματικές φαινομενικά διαφορετικές αλλά στην ουσία βαθιά συσχετιζόμενες - εργασία, εισόδημα, κατανάλωση, απορρίμματα, ενέργεια, τεχνολογία, κινητικότητα, παιδεία, τοπικότητα κ.λ.π.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

Το «κράτος-Οβελίξ» κάνει δίαιτα…

του Νίκου Σαραντάκη

Ένας από τους λόγους νομίζω που ο Οβελίξ μας είναι ένας τόσο αξιαγάπητος παιδικός ήρωας, είναι και η σχεδόν αποενοχοποιημένη φιλήδονη σχέση του με το φαγητό, το αισθητικό αποτέλεσμα της οποίας υποστηρίζει με παρρησία. Θα λέγαμε μάλιστα ότι με μία ευρηματική «ψυχολογική αναπλαισίωση», το πλαδαρό περίβλημα του σαρκίου αίφνης μετασχηματίζεται σε «χαμηλό στήθος». Έτσι λοιπόν ξαναβλέπουμε την ανεπαίσθητη καμπύλη στο αρμονικό - καθότι ολλοστρόγγυλο - κορμί του γραφικού Γαλάτη, μέσα από τα μάτια του ίδιου, ως μία συμπαθητική μοναδικότητα. Όμως η συμπαθητική αυτή μοναδικότητα δεν είναι τόσο στο συγκεκριμένο κορμί, όσο στον τρόπο που ο περήφανος κάτοχος της μας προσκαλεί να τη δούμε.

Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2011

Γιατί να πιστέψουμε στην κοινωνική οικονομία;

 
του Νίκου Σαραντάκη

Το ερώτημα «γιατί να πιστέψουμε στην κοινωνική οικονομία» είναι εύλογο. Όπως εύλογη είναι και η καχυποψία με την οποία μεγάλη μερίδα της κοινωνίας αντιμετωπίζει όλο το φάσμα των οργανώσεων που θεωρητικά εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία, όπως Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Συνεταιρισμοί, «Κοινωφελή και Φιλανθρωπικά Σωματεία» κλπ. Ο λόγος της καχυποψίας δεν είναι άλλος από τον τρόπο που διαχειρίστηκε το ελληνικό κράτος (αλλά δυστυχώς και συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες) το δημόσιο και κοινοτικό χρήμα, που κατά καιρούς προοριζόταν για την «Κοινωνία των Πολιτών» για τους Αγροτικούς και άλλους Συνεταιρισμούς, για τις διάφορες νεφελώδεις Μ.Κ.Ο. (που συχνά συντηρούνταν από «Ειδικούς Λογαριασμούς» του Κράτους), φτάνοντας στις μέρες μας στο «Πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας», που δυστυχώς φαίνεται να εξελίσσεται σε μία ακόμα χαμένη ευκαιρία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι δημόσιοι πόροι κατά κανόνα κατασπαταλήθηκαν είτε (στην καλύτερη περίπτωση) σε μία κακώς εννοούμενη επιδοματική πολιτική, είτε (στη χειρότερη περίπτωση) σε ύποπτες συναλλαγές με την εκάστοτε κυβερνητική εξουσία. Δίκαια λοιπόν αναρωτιούνται πολλοί γιατί να συνεχίζει το κράτος να «ρίχνει λεφτά» σε μία ακόμα «μαύρη τρύπα», δίπλα στην μεγάλη τρύπα των ελλειμμάτων του δημοσίου. Και μαύρη τρύπα δεν σημαίνει τίποτα άλλο από χρήματα που χάνονται στις τσέπες κάποιων, χωρίς να ανταποδίδουν τίποτα απολύτως στην κοινωνία. 

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

Η οικολογική οδός της οικονομίας

του Γιώργου Δημητρίου

Η βαριά οικονομική κρίση που άνοιξε το 2008 έκανε πλέον συνείδηση ότι η ιδέα της οικονομίας δεν μπορεί να είναι αυτή που ήταν έως σήμερα. «Δημιουργήσαμε μία κοινωνία γνήσια υλικής διάστασης και μηδενικής αίσθησης ηθικού χρέους», γράφει ο Γιόζεφ Στίγκλιτς, βραβείο Νόμπελ Οικονομίας. «Δημιουργήσαμε μια κοινωνία ταχύτατης αλλά μη βιώσιμης ανάπτυξης τόσο από κοινωνικής όσο και περιβαλλοντικής σκοπιάς. Μία κοινωνία που αδυνατεί να δράσει συλλογικά για την αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων, καθόσον ο κυνικός ατομισμός και ο φονταμενταλισμός της αγοράς διάβρωσαν κάθε έννοια συλλογικότητας μέσω της άγριας εκμετάλλευσης εύτρωτων κοινωνικών ομάδων και της δημιουργίας ολοένα μεγαλύτερων κοινωνικών διαφορών… Η οικονομία μεταλλάχθηκε, πολύ περισσότερο από ότι νομίζουν οι οικονομολόγοι, από θετική επιστήμη σε σημαία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Για να αναδομήσουμε την οικονομία θα πρέπει να αναδομήσουμε πρώτα την οικονομική επιστήμη…»

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

Μανιφέστο για μια ανθρώπινη οικονομία


 
των Νικόλας Γκεοργκέσκου-Ρόγκεν, Κέννεθ Μπόουλντιγκ, Χέρμαν Ντέιλυ, Νίαχ, Νέα Υόρκη, 1973

Σε αυτή την στιγμή της εξελικτικής του ιστορίας, ο πλανήτης Γη πλησιάζει σε μια κρίση από την υπέρβαση της οποίας εξαρτάται η ίδια η επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Μια κρίση εμβέλειας που γίνεται καλύτερα κατανοητή εστιάζοντας την συνεχή πληθυσμιακή αύξηση, την ανεξέλεγκτη βιομηχανική ανάπτυξη και την διαρκή περιβαλλοντική υποβάθμιση, με αναπόφευκτα επακόλουθα τον κίνδυνο λιμών, πολέμων και της βιολογικής κατάρρευσης.

Η εξελικτική τάση του πλανήτη δεν εξαρτάται μόνο από τους «αδυσώπητους» νόμους της φύσης αλλά και από την αυθαίρετη δράση του ανθρώπινου είδους στην ίδια την φύση. Το ανθρώπινο είδος διαμόρφωσε και διαμορφώνει την τύχη του μέσω εκούσιων αποφάσεων των οποίων είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος. Σε αυτή όμως την ιστορική καμπή οφείλει να εκκινήσει την επεξεργασία μιας νέας οπτικής του κόσμου.

Τρίτη 16 Αυγούστου 2011

Το ζήτημα της Πολιτικής Οικολογίας στην Ιταλία και στην Ευρώπη - 2

 
του Μάρκο Μποάτο, ιστορικού στελέχους και πρώην γερουσιαστή των Ιταλών Πράσινων

Η οικολογική μεταστροφή του Αλεξάντερ Λάνγκερ

Αναφορικά με την ακανθώδη διαδρομή της πολιτικής οικολογίας στην Ιταλία, παραμένει ακόμη ιδιαίτερα επίκαιρη η επίκληση της σκέψης και του πολιτικού και πολιτισμικού αγώνα του Αλεξάντερ Λάνγκερ παρά το γεγονός ότι έχουν παρέλθει περισσότερα από 15 χρόνια από τον θάνατο του - προσωπική επιλογή, στις 3 Ιουλίου 1995. Η οικολογική μεταστροφή - έτσι όπως την ανέδειξε ο Λάνγκερ, ο οποίος δεν ήταν θεωρητικός αλλά πολιτικός ακτιβιστής που «δούλευε» πάντα με βάση την ανάλυση της πραγματικότητας - στηρίζεται σε μια βαθιά αλλαγή, ή μεταλλαγή, της κοινωνίας και των ατόμων. Μια μεταστροφή που αφορά την κουλτούρα, το στυλ ζωής και τα μοντέλα κοινωνικής συμπεριφοράς από μία γνήσια δημοκρατική οπτική και όχι από την οπτική της υποχρεωτικής επιβολής από μια φανταστική, δεσποτική, οικολογική κυβέρνηση που επιβάλει όρια και μοντέλα. Μια μεταστροφή η οποία προτείνει και υλοποιεί την καθημερινότητα σαν προοπτική βαθιάς κοινωνικής και πολιτισμικής αλλαγής σε βάθος χρόνου. Η σκέψη του παραμένει σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, ακόμη και από τότε που την πρωτοκατέθεσε πριν από 15 περίπου χρόνια (τα κυριότερα κείμενα του είναι συγκεντρωμένα στο «Ο ελαφρός ταξιδιώτης»).

Τετάρτη 10 Αυγούστου 2011

Το ζήτημα της Πολιτικής Οικολογίας στην Ιταλία και στην Ευρώπη - 1

 
του Μάρκο Μποάτο, ιστορικού στελέχους και πρώην γερουσιαστή των Ιταλών Πράσινων

Περισσότερο από δραματικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τα μηνύματα των τελευταίων ετών, τόσο στο πεδίο της οικονομίας όσο και σε εκείνο της πολιτικής και της κοινωνίας. Ακόμα και εκεί που τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ήταν παραδοσιακά ισχυρά, όπως στην Σουηδία, στην Γερμανία ή και στην Γαλλία, η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας διαφαίνεται πλέον σαν μη αναστρέψιμη.

Διανύουμε μια ιστορική περίοδο μεγάλων δυσκολιών αλλά και μεγάλων αλλαγών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το πλαίσιο στο οποίο σκοπεύω να τοποθετήσω τις σκέψεις μου γύρω από την πολιτική οικολογία είναι εκείνο της μετάβασης από μια πλειοψηφία ευρωπαϊκών χωρών με κυβερνήσεις αριστεράς ή κεντροαριστεράς - σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, εργατικοί - σε μια συντριπτική πλειοψηφία που έχει σήμερα κυβερνήσεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν δεξιές ή κεντροδεξιές - συντηρητικοί, φιλελεύθεροι, εθνικιστικές κ.ο.κ. Η Σουηδία που αποτελούσε κάποτε υπόδειγμα ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας κυβερνάται σήμερα από την δεξιά, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει το εύρος της μεταστροφής που ακολούθησε την πτώση του τείχους του Βερολίνου του 1989 αλλά και του φαινόμενου που, τα τελευταία δέκα χρόνια, αποκαλούμε λαϊκιστική δεξιά.

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

«Πράσινες» αρετές…

Του Αλεξάντερ Λάνγκερ - Αύγουστος 1987

Μπροστά στην σύγχρονη κρίση της σχέσης ανθρώπου-περιβάλλοντος, λέξεις και έννοιες στις οποίες αξίζει να αφιερωθεί η περίσκεψη είναι πολλές. Πέραν της συστηματικής τους κατάθεσης, βάσει προσωπικών διαδρομών συνάντησης με την καθημερινότητα, αξίζει  ενίοτε να ανατρέξουμε στον χρόνο σε αναζήτηση κατατεθειμένης «σοφίας» ή και «ωριμότητας». Τότε θα βρούμε, συχνά με έκπληξη, ότι πολλές μπορούν να μας ελκύσουν δυνατά ακόμη, για την διαύγεια και την προφητική τους δύναμη, τέλεια εναρμονισμένες με την νεωτερικότητα μας. Αυτή είναι και περίπτωση της παρούσας παρέμβασης του εκλιπόντος φίλου Αλεξ. Ενός που, προφανώς, κατόρθωνε να εστιάζει κρίσεις και να αντιμετωπίζει τις αιτίες τους για να σκιαγραφήσει διαδρομές ανθρώπινης ωρίμανσης τόσο δυνατής όσο και αυθεντικής.

-------------------------------------------------------

Θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή σε ορισμένες εν δυνάμει «πράσινες» αρετές οι οποίες έχουν βαρύνουσα σημασία στο πεδίο της πολιτικής ηθικής.

Η πρώτη από αυτές που θα επικαλεστώ είναι η «αυτογνωσία των ορίων». Από αυτή την σκοπιά, η «πράσινη» συνείδηση τείνει να ανατρέψει ένα πολιτισμικό παράδειγμα που εξουσίασε τουλάχιστον τους δύο ή τρεις τελευταίους αιώνες επιβάλλοντας, λόγω οικονομικών και πολιτισμικών αιτιών, το πρόταγμα «ότι είναι δυνατόν να γίνει γίνεται» ή, υπερβαίνοντας την έννοια κάθε ορίου, «ότι δεν είναι να δυνατόν να γίνει ακόμη θα κάνουμε έτσι ώστε σε λίγο να μπορεί να γίνει».

Η επεκτατική λογική της συνεχούς αύξησης και της διαρκούς μεγέθυνσης - μεγαλύτερη παραγωγή, μεγαλύτερη κατανάλωση, μεγαλύτερος έλεγχος, μεγαλύτερη επικυριαρχία, περισσότερη κανονικοποίηση - αποτελεί μια λογική σε κρίση τουλάχιστον από την οπτική της προοδευτικής μείωσης των πόρων, που είναι ήδη κοντά στην πλήρη εξάντληση τους. Η αποδοχή των «ορίων» δεν είναι μόνο «δεν τρώμε όλα σήμερα γιατί αύριο δεν θα έχουμε τίποτα» αλλά «ίσως είναι καλύτερα να μην κάνουμε ορισμένα πράγματα που μπορούμε μεν να κάνουμε αλλά δεν είμαστε ικανοί να τα ελέγξουμε ή να διαβλέψουμε τις συνέπειες τους». Ας πάρουμε για παράδειγμα τον όγκο των γενετικών πειραματισμών - όχι μόνο σε ζώα - που είναι εφικτοί σήμερα. Σήμερα στην Αμερική, παραδείγματος χάριν, μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δίνει το δικαίωμα κατοχύρωσης με πατέντα ζώων που παράγονται στο εργαστήριο. Το πατεντάρισμα ενός ζώου για υποτιθέμενες ανάγκες - πολύ κρέας δίχως κόκκαλα, πολύ κρέας με λίγο λίπος, πρόωρη ανάπτυξη κ.λ.π. - είναι ένας τύπος επέμβασης τεχνικά δυνατός.

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2011

Οικολογία των θεσμών


 
Οικολογία, δημοκρατία και κράτος δικαίου στην εποχή της παγκοσμιοποίησης
του  Ντομένικο Γκάλλο

Κατά παράδοση, υπάρχει ένα βαθύ πρόβλημα  οικολογίας των θεσμών. Η ανάγκη προστασίας της βιόσφαιρας, η αναγκαιότητα προστασίας της ζωής στον πλανήτη απέναντι στην εκτεταμένη καταστροφή των φυσικών πόρων - του αέρα, του νερού και της βιοποικιλότητας - θέτει ένα ουσιαστικό πρόβλημα οικολογικής αντίφασης. Η οικολογική αντίφαση είναι πρωτογενής και, ως εκ τούτου, προϋπάρχει και υπερτερεί όλων των άλλων πολιτικών αντιφάσεων συμπεριλαμβανομένων και των ταξικών. Λόγω δε του πρωτογενή της χαρακτήρα προσλαμβάνεται σαν προ-πολιτική και οδηγεί στην αξιολόγηση των οικολογικών κινημάτων σαν φορέων ουδέτερων, απολιτικών, οπτικών και διεκδικήσεων ή οπτικών και διεκδικήσεων ξένων προς το θεσμικό επίπεδο.

Η κοινή θεώρηση της οικολογικής αντίφασης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η θεσμική διάσταση παραμένει ουδέτερη ή αδιάφορη ως προς τις βασικές της απαιτήσεις. Υπάρχουν θεσμικά μοντέλα και περιβάλλοντα εμφανώς λειτουργικά στις τεχνικές, παραγωγικές, οικονομικές και πολιτικές επιλογές που υποβοηθούν την προσβολή του περιβάλλοντος και άλλα που, αντίθετα, τις περιορίζουν ή τις παρεμποδίζουν.

Τρίτη 2 Αυγούστου 2011

Πολιτικοί και πολιτική…

 
(από Μ.Βέμπερ, «Η πολιτική σαν επάγγελμα»)

Η πολιτική συνίσταται σε μια αργή και επίμονη προσπάθεια υπέρβασης σκληρών δυσκολιών  η οποία πρέπει να επιδιώκεται με πάθος και θυσία. Είναι δε απόλυτα σίγουρο και επιβεβαιωμένο από την ιστορική εμπειρία, ότι δεν κατορθώνεται τίποτα το δυνατό όταν δεν στοχεύεται το σχεδόν αδύνατο. Αυτός που θα το προσπαθήσει δεν μπορεί παρά να είναι ταυτόχρονα «ηγέτης» και «ήρωας» με την λιγότερο εμφατική έννοια των όρων. Αλλά και όσοι δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία μπορούν να τα καταφέρουν εάν εξοπλιστούν με αυτοπειθαρχία και περισσή αποφασιστικότητα, οι οποίες εξοπλίζουν με την αναγκαία αντοχή στο ναυάγιο όλων των ελπίδων, διαφορετικά θα είναι ανίκανοι να πραγματώσουν αυτό που φαίνεται δυνατό ακόμη και σήμερα.

Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

Μια δραστική θεραπεία για την πολιτική κάστα...

 
του Πάολο Φλόρες ντ’Αρτσές, επιθ. «ΜίκροΜέγα», 9 Ιουλίου 2011

Πάνε πάνω από 20 χρόνια που κάθε φορά που οι πολιτικοί αισθάνονται να ξεχειλίζει η οργή του κόσμου υπόσχονται μείωση του αριθμού των βουλευτών και μείωση των προνομίων τους. Στην συνέχεια όμως δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Η πολιτική κάστα δεν διανοείται να αφήσει την κότα με τα χρυσά αυγά που είναι η πολιτική και το χρήμα της, χάριν στο οποίο παχαίνει, αυξάνεται και πληθαίνει. Εάν υπάρξει κάποτε μια οποιαδήποτε θεσμική μεταρρύθμιση θα οφείλεται σίγουρα στους αγώνες της κοινωνίας των πολιτών ή, αντιδραστικά μιλώντας, σε παρα-πραξικόπημα του πιο αντιδραστικού κομματιού του κατεστημένου.

Αξίζει σίγουρα ο κόπος να προχωρήσει η κοινωνία των πολιτών σε μία ριζοσπαστική πρόταση με την οποία να δεσμεύσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης ώστε να την περιλάβουν στο επόμενο εκλογικό τους πρόγραμμα. Η ριζοσπαστικότητα σε αυτή την περίπτωση ισοδυναμεί με ρεαλισμό. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή μόνο σε αυτό: οι βουλευτές είναι σήμερα γύρω στους χίλιους - περίπου τρακόσοι στην Γερουσία και γύρω στους διπλάσιους στη Βουλή - και εκείνοι που «μετράνε» είναι λίγες δεκάδες. Εάν προταθεί η μείωση του αριθμού τους, πχ. από 1.000 σε 800, αυτοί που δεν  «μετράνε»  θα εξεγερθούν. Εάν όμως η πρόταση είναι ριζοσπαστικότερη - πχ. μία μόνο Βουλή των 100 – η αντίδραση θα είναι σαφώς ηπιότερη καθόσον κανένας από τους «μικρότερους» δεν θα αισθάνεται ότι κάποιος άλλος, του ίδιου «επιπέδου», θα του πάρει την θέση στην Βουλή: στην Βουλή θα πάνε μόνο εκείνες οι λίγες δεκάδες αυτών που «μετράνε» που όλοι οι υπόλοιποι αναγνωρίζουν σαν «αφεντικά».

Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

Η εναλλαγή της βουλευτικής θητείας και ο ρόλος των κομμάτων

 
του Άντζελο Πανεμπιάνκο

Αυτό το οποίο εντυπωσιάζει στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις πρωτοβουλίες του ριζοσπαστικού κόμματος οι πολιτικοί συντάκτες είναι η παντελής ανικανότητα κατανόησης της διάδρασης κάθε μεμονωμένης πράξης με ένα ευρύτερο πολιτικό σχέδιο και με την πολιτική κουλτούρα που εκφράζει.

Από τον κανόνα δεν ξέφυγε και η τελευταία πρωτοβουλία των ριζοσπαστών γύρω από την εναλλαγή των τεσσάρων βουλευτών του κόμματος, που εκλέχθηκαν στις 20 Ιουνίου 1976, η οποία ολοκληρώνεται την στιγμή που γράφουμε αυτά τα λίγα. Ο δε προβληματισμός, σε επίπεδο Βουλής, εστιάστηκε στην συνταγματικότητα της αντικατάστασης μιας ολόκληρης κοινοβουλευτικής ομάδας, αποσπώντας έτσι την προσοχή από άλλες θεματικές, γενικότερου αλλά γνήσια θεσμικού χαρακτήρα.

Κυριακή 10 Ιουλίου 2011

Βουλευτισμός...

 
(από το ημερολόγιο ενός ελευθεριακού)

- Θεωρητικά, ο βουλευτισμός θα έπρεπε να εγγυάται την εξουσία στην πλειοψηφία αλλά στην πραγματικότητα παραδίδει την εξουσία στα χέρια μισής ντουζίνας αρχηγών κομμάτων, των συμβούλων τους και των υποτελών τους.

- Θεωρητικά, οι αποφάσεις θα έπρεπε να απορρέουν από την συλλογιστική του δημόσιου διαλόγου αλλά στην πραγματικότητα κατασκευάζονται από τους αρχηγούς και το ίδιο συμφέρον.

- Θεωρητικά, οι βουλευτές δεν θα έπρεπε να αποσκοπούν παρά μόνο στο δημόσιο συμφέρον αλλά στην πραγματικότητα έχουν σαν μοναδική τους σκέψη το ίδιο συμφέρον και το συμφέρον των συγγενών τους με έξοδα του δημοσίου.

- Θεωρητικά, οι βουλευτές θα έπρεπε να είναι οι καλύτεροι και οι σοφότεροι πολίτες αλλά στην πραγματικότητα είναι οι πιο μεγαλομανείς, οι πιο αλαζόνες και οι πιο αδιάλλακτοι.

- Θεωρητικά, οι δυνάμεις που θα έπρεπε να κινούν την βουλευτική μηχανή είναι η εμπειρία, η προνοητικότητα και η ανιδιοτέλεια. Στην πραγματικότητα όμως τη κινούν η ισχυρογνωμοσύνη, ο εγωισμός και η ασυναρτησία. Και η ευγένεια των αισθημάτων εξουδετερώνονται από το ποταπό των διαλόγων και από πάγια αδιαλλαξία. Τον βουλευτή δεν τον οδηγεί η σοφία αλλά μια πέτρινη προσωπική άποψη και μια εκωφαντική λογοδιάρροια.

Το δικαίωμα λήψης αποφάσεων δεν ανήκει στον πολίτη. Πρέπει μονάχα να πληρώνει, να υπακούει, να ταπεινώνεται. Ο βουλευτισμός τον απαξιώνει και τον λοιδωρεί έως την μόνη χρονική στιγμή που τον χρειάζεται. Την περίοδο των εκλογών.

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2011

«ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ»

«Η προοπτική των πρόωρων εκλογών να οδηγήσει σε πραγματική διέξοδο». Οι Οικολόγοι Πράσινοι παρουσιάζουν τις εκτιμήσεις τους για τη συγκυρία και το ρόλο που επιδιώκουν για το πράσινο κίνημα

Την πολιτική απόφαση με τις εκτιμήσεις τους για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία, παρουσίασαν οι Οικολόγοι Πράσινοι. Στο κείμενο της πολιτικής απόφασης, που υιοθετήθηκε από το Πανελλαδικό Συμβούλιο την περασμένη Κυριακή, λίγο πριν την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου:
- Τονίζεται η συνολική χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος και παρουσιάζεται η κριτική του πράσινου κινήματος για τους άλλους πολιτικούς χώρους. Τίθεται ως στόχος «η οργή να γίνει δύναμη κοινωνικής χειραφέτησης, αυτοοργάνωσης και διεύρυνσης της συμμετοχής των πολιτών, και όχι παράθυρο για επικίνδυνες μορφές λαϊκισμού».
 - Επιβεβαιώνεται η απόρριψη του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, αλλά και η οριοθέτηση με τη νοσταλγία για την πριν το Μνημόνιο εποχή και τις πολιτικές και αντιλήψεις που συνέβαλαν να φθάσουμε ως εδώ.
 - Υπογραμμίζεται ότι, «απέναντι σε μια απαξιωμένη κεντρική πολιτική, το πράσινο κίνημα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ».
 - Αναγνωρίζεται το εκτεταμένο αυθόρμητο κίνημα στις πλατείες, στηριγμένο στην αυτενέργεια των πολιτών και στη μη βίαιη δράση, ως αντίβαρο σε μια σκοτεινή προοπτική.
 - Για την προοπτική πρόωρων εκλογών υπογραμμίζεται η ανάγκη«να οδηγήσει σε πραγματική διέξοδο και όχι να αξιοποιηθεί απλώς ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για το πολιτικό σύστημα».