Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015

Οικολογική Δημοκρατία *


Το κράτος σαν κατ’εξοχή πεδίο οικολογικής δημοκρατίας και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης

Έχουν γραφεί και λεχθεί πολλά γύρω από τα μοντέλα δημοκρατίας και της διακυβέρνησης – ή κράτους – που διαμορφώνουν και υποστηρίζουν. Αντιπροσωπευτική, συμμετοχική, άμεση, κοινοβουλευτική, φιλελεύθερη, σοσιαλιστική, προεδρική, ημιπροεδρική, ηλεκτρονική, δημοκρατία των ελίτ και κράτος φιλελεύθερο, σοσιαλιστικό, απολυταρχικό, ολιγαρχικό, μοναρχικό κ.λ.π.

Έχουν γραφεί όμως ελάχιστα, ή σχεδόν τίποτα, γύρω από το κράτος που θεμελιώνεται στην οικολογική οπτική, από την οικολογική δημοκρατία και το «πράσινο κράτος» που εμπνέει και στηρίζει. Η διαφορά είναι μόνο μία, δομική και λειτουργική: όλες οι συμβατικές οπτικές γύρω από την έννοια της δημοκρατίας στοχεύουν στον διακανονισμό, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, των σχέσεων στο εσωτερικό της ανθρώπινης κοινότητας ενώ εκείνες της οικολογικής δημοκρατίας και του «πράσινου κράτους» απαιτούν τον διακανονισμό στο πεδίο της δίχως όρους παραδοχής της έννοιας του περιβάλλοντος. Με την πιο ευρεία έννοια του όρου.

Οικολογική Δημοκρατία

Η Οικολογική Δημοκρατία είναι η βιωσιμότητα σε θεσμικό επίπεδο, στη δράση και στην πράξη. Η Οικολογική Δημοκρατία επιδιώκει την βιωσιμότητα με κάθε τρόπο, σε κάθε επίπεδο και άποψη της ζωής, όχι μόνο σαν πολιτική προσέγγιση αλλά σαν γνήσια πολιτική οπτική με πάμπολλες δυνατές εκφράσεις.

Στο πλαίσιο της Οικολογικής Δημοκρατίας η έννοια της βιωσιμότητας αποτελεί το πρώτιστο εργαλείο για την ρύθμιση της ανθρώπινης δραστηριότητας, για την επίτευξη της δυναμικής ισορροπίας μεταξύ οικoσφαίρας και ανθρώπινης δραστηριότητας, μεταξύ των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αλληλεπιδράσεων στο εσωτερικό της ίδιας της ανθρώπινης κοινότητας και μεταξύ αυτών και της οικοσφαίρας.

Η Οικολογική Δημοκρατία είναι ένα πλαίσιο «οριζόντιας» διακυβέρνησης στο οποίο κάθε άτομο και κάθε κοινότητα δικαιούνται συμμετοχής στα κέντρα λήψης αποφάσεων, αποκλειστικά διαμορφωμένων στο πεδίο της βιωσιμότητας και μιας γνήσια πολιτισμικής και οικολογικής ευαισθησίας και κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης. Η Οικολογική Δημοκρατία θεμελιώνεται στην αποδοχή και στην εφαρμογή στην πράξη ενός συνόλου 10 αρχών, κατηγορηματικά αντίθετων σε εκείνες που προάγουν τα ισχύοντα συστήματα δημοκρατίας.

1. Όρια και οικολογική ακεραιότητα
Λειτουργική ακεραιότητα των οικοσυστημάτων, της βιοποικιλότητας και των οικολογικών διεργασιών σαν οικολογικό όριο της ανθρώπινης οικονομίας και της ανθρώπινης δραστηριότητας.

2. Ισότητα και δικαιοσύνη
Ισότιμη θεώρηση όλων – στο παρόν και στο μέλλον - στο πλαίσιο της ελεύθερης πρόσβασης στα αγαθά που απαιτεί η πραγμάτωση της βιώσιμης ευημερίας - κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών, ισότιμη πρόσβαση σε τροφή, νερό, ένδυση, ενέργεια, υγιεινή διαβίωση, σε ικανοποιητικές κοινωνικές και πολιτιστικές σχέσεις κ.λ.π. – ισότιμη θεώρηση ανθρώπου και λοιπών οικοσυστημάτων του πλανήτη, κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη για όλους.

3. Δικαίωμα στην ουσιαστική συμμετοχή
Δικαίωμα του κάθε πολίτη, της κάθε κοινότητας και της κάθε συλλογικότητας, να συμμετέχουν ουσιαστικά στην λήψη κρίσιμων αποφάσεων που επηρεάζουν την ζωή και στην διαμόρφωση των συνθηκών συμμετοχής τους, σαν θεμελιώδης προϋπόθεση μιας οικολογικής, συμμετοχικής, δημοκρατίας.