Το πρόγραμμα της ημερίδας, ύστερα από τον χαιρετισμό που απηύθυνε ο πρόεδρος του Πράσινου Ινστιτούτου, Κώστας Λουκέρης, άνοιξε ο αντιπρόεδρος, και συντονιστής της συζήτησης, Σταύρος Αγογλωσσάκης. Ο κ. Αγογλωσσάκης παρουσίασε το σκεπτικό της διοργάνωσης και τη θεματολογία της εκδήλωσης, δίνοντας έμφαση στη σημασία που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια το ζήτημα της αποανάπτυξης, και την ιδιαίτερη σημασία που παρουσιάζει κατά την τρέχουσα συγκυρία για την Ελλάδα.
Ο πρώτος ομιλητής, Mauro Bonauiti, Συνιδρυτής της Ιταλικής Ένωσης για την Αποανάπτυξη, αναφέρθηκε στην προέλευση της έννοιας της αποανάπτυξης, και τις βασικές συμβολές που οδήγησαν σε αυτόν τον κριτικό τρόπο σκέψης. Έκανε λόγο για τη κρισιμότητα της κλίμακας για την ανάπτυξη, για εκείνο το κατώφλι των διαστάσεων – πολυπλοκότητας, που μόλις ξεπεραστεί συνεπάγεται φθίνουσα απόδοση και κόστη. Αρνητικά οφέλη, δηλαδή, που δεν αφορούν μόνο στην οικονομία, αλλά και τις κοινωνικές δομές δίνοντας παραδείγματα από τους οικονομικούς δείκτες, την καθημερινή ζωή, τις ενεργειακές αποδόσεις. Έχοντας ως δεδομένο το κόστος της ανάπτυξης, σε σχέση με τη φθίνουσα απόδοση, εκτίμησε 4 πολιτικά σενάρια, ανάμεσα σε αυτά και το σενάριο της εύκολης προσαρμογής ή της ανθεκτικότητας της ήρεμης αποανάπτυξης που βασίζεται σε μια εθελοντική απλοποίηση της οικονομίας σε συνθήκες που διασφαλίζουν την διατήρηση των πόρων του πλανήτη.
Στη συνέχεια, η Mary Mellor, Oμότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Τεχνών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Northumbria, Newcastle, ανέπτυξε την ιδέα του χρήματος σε σχέση με την αποανάπτυξη. Εξήγησε γλαφυρά πως χάθηκε η έννοια του δημόσιου χρήματος και απογειώθηκε το δημόσιο χρέος, και με το παράδειγμα του ‘hand bag economy’ ύστερα από τη δεκαετία του ’70, παρομοίωσε το κράτος σαν το νοικοκυριό που εξαρτάται από εξωτερικές πηγές χρήματος για να μπορέσει να θρέψει τα παιδιά του. Τόνισε τη σημασία και την ανάγκη της μετάβασης από την καταστρεπτική δυναμική οικονομία της αγοράς στην οικονομία της εναλλακτικής επάρκειας, της αποανάπτυξης, στη βάση των αρχών της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικολογικής αειφορίας. Προκειμένου να αλλάξει η δυναμική της μεγάλης οικονομίας, πρότεινε, πρέπει να εργαστούμε στο επίπεδο του χρηματικού συστήματος, και να εκδημοκρατίσουμε το χρήμα για τους πολίτες, το δημόσιο, την αειφορία. Κάνοντας μικρές ιστορικές αναδρομές σχετικά με την αξία του χρήματος σε παλαιότερες κοινωνίες, επισήμανε πως τις τελευταίες δεκαετίες η προσφορά του χρήματος ‘ιδιωτικοποιήθηκε’ εντατικά από τον χρηματοοικονομικό τομέα. Τόνισε ότι απαιτείται να επανακτηθεί από το κράτος ο έλεγχος της προσφοράς του χρήματος που τώρα βρίσκεται στα χέρια των τραπεζών, και η όποια έκδοση του χρήματος να βασίζεται σε δημοκρατικές προτεραιότητες. Υπογράμμισε επίσης ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις σε χρήματα πρέπει προκύπτουν από την πραγματική οικονομία.
Ο τρίτος στη σειρά ομιλητής, Valter Bonan, Ακτιβιστής στο χώρο της συμμετοχικής δημοκρατίας και της προστασίας των φυσικών πόρων, ανέδειξε τη σημασία της τοπικότητας για την αποανάπτυξη, και την ανάγκη δημιουργίας δικτύων πρωτοβουλιών. Μέσα από παραδείγματα και εμπειρίες από την Ιταλία για δράσεις ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, στην ερήμωση των αγροτικών περιοχών και τις εντατικές αγροτικές καλλιέργειες, τις μεγάλες υποδομές κ.ά. επισήμανε τη σπουδαιότητα οργάνωσης αλληλέγγυων τοπικών ομάδων και τον ρόλο τους στη διαδικασία συμμετοχικής λήψης τοπικών αποφάσεων. Τέλος, μίλησε για την ανάγκη διασύνδεσης μικρών και μεγάλων δικτύων για τη δημιουργία της ιδέας μιας Βιοπεριφερειακής Ευρώπης, όπου οι τοπικές ιδιαιτερότητες αποκτούν ιδιάζουσα σημασία, και η διάσταση της αμοιβαιότητας και της αλληλεγγύης αποτελούν προϋποθέσεις για τη μετάβαση στην οικονομίας της αποανάπτυξης.
Τέλος, ο Igor Matutinovic, Οικονομολόγος στο πεδίο των οικολογικών οικονομικών – PhD Πανεπιστημίου Ζάγκρεμπ, μίλησε για το μύθο περί άνευ ορίων ανάπτυξης χαρακτηρίζοντας τον ως μεσσιανισμό, καθώς δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις από οικονομική και περιβαλλοντική άποψη. Αναφέρθηκε σε κοινά προβλήματα που απασχολούν την Ελλάδα και την Κροατία ως προς την τεράστια ανεργία και το δημόσιο χρέος, τις αποεπενδύσεις και την έλλειψη ανταγωνιστικότητας, τους χαμηλούς κοινωνικούς δείκτες και τα οικολογικά προβλήματα. Σημείωσε ότι η μετάβαση από την οικονομία της ανάπτυξης σε οικονομία αποανάπτυξης ή σταθερής κατάστασης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Επισήμανε ότι για να αλλάξουμε τη δυναμική μιας οικονομίας πρέπει να αλλάξουμε τους θεσμούς, το σύστημα πεποιθήσεων μας και τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, μια διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο. Επιπλέον, μίλησε για τη μη-προβλεψιμότητα, την ανεπάρκεια και την αβεβαιότητα που υπάρχει στον τρόπο που προσεγγίζουμε τα οικοσυστήματα και τις κοινωνίες, και τόνισε την ανάγκη για υιοθέτηση μετριοπαθούς και προσεκτικής δράσης. Τέλος, έδωσε έμφαση στον ρόλο των τοπικών εκφάνσεων, πχ. τους πολίτες, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τις εναλλακτικές δράσεις, καθώς και στην ικανότητα τους να επηρεάζουν την εξέλιξη και την έκβαση του συστήματος.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις και ερωτήσεις από το κοινό στα θέματα που αναπτύχθηκαν από τους ομιλητές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.